Ik schreef eerder over de Joseph Wresinski Cultuurstichting. Zie deze blog november 2022. Onderstaand bericht betreft de laatste voorstelling: Schreeuw in de ruimte. Wederom een aanrader voor allen die meer werk willen maken van een sociale kerk en allen die actief zijn in het sociale domein.

‘Schreeuw in de ruimte’ is een evenement van de Joseph Wresinski Cultuurstichting in samenwerking met de plaatselijke kerken, omdat zij de boodschap van naastenliefde levend houden. Maar de stichting is ook gericht op de (plaatselijke) politiek en hulpverlening, omdat zij het sociale beleid maken en uitvoeren. In Wijchen is deze voorstelling mogelijk gemaakt door vier samenwerkende kerken: parochie De Twaalf Apostelen, PKN Rivierenland-Oost, PKN Bergharen-Hernen-Horssen en evangelische gemeente Parousia Wijchen. Samen werken aan meer bewustwording omtrent de sociale taak van de kerken in het algemeen en het armoedevraagstuk in het bijzonder.

Gedurende de middag dat de speelplek wordt opgebouwd spreek ik meerdere betrokkenen bij dit rondreizende theatergezelschap. Bijzonder is het gesprek met de moeder die met haar zoon op de flyer staat afgebeeld. Op de vraag hoe ze hiernaar kijkt zegt ze : ‘Ik ben zo trots dat wij hier op mogen staan!’ Een andere speelster vertelt dat haar volwassen zoon iedere week van 50 euro leefgeld moet rondkomen – en dat zij hem brood geeft, terwijl ze het zelf ook nodig heeft: ‘Je helpt elkaar waar dat maar kan, omdat het nodig is’.

De werktitel van deze voorstelling was oorspronkelijk ‘Rachels tranen’, met een verwijzing naar de eerste moeder in de Bijbel die sterft na de geboorte van haar kind… maar de naam Rachel komt in het hele stuk niet voor en de vrouwelijke spelers vonden met elkaar dat de titel meer pakkend moest worden. Daarom: Schreeuw in de ruimte!

Na afloop van deze voorstelling schrijf ik op: Overweldigend intiem. Raak is elke noot, elke monoloog, elke dialoog. Rollen, beelden, tekst, muziek en zang zijn dienstbaar aan de leefwereld van moeders die leven in armoede en te maken krijgen met de uithuisplaatsing van hun kind. Als een van de theaterbezoekers zit je letterlijk middenin het verhaal van medemensen die maar één vraag hebben:  zie jij mij staan?

Zelfs in ons land blijkt je leefsituatie in armoede een criterium dat bepaalt dat je niet zomaar geholpen kunt worden. Bij instanties en medemensen leven vooroordelen over armoede: er is onbegrip, er is gebrek aan tijd voor een beetje meer medemenselijkheid, er mist inlevingsvermogen in de ander en er is vooral een gebrek aan moed om te dúrven zien dat wij allemaal gewoon mensen zijn. De gevolgen van deze vooroordelen liegen er niet om: als je een beroep moet doen op de hulpverlening en er is ooit ook maar iets in jouw leven is misgegaan of in dat van jouw familie, dan sta je al snel op een lijstje waar je niet zomaar afkomt. De theatermaker liet me eerder weten: ‘Moeder en kind. Laat het alsjeblieft tot je doordringen dat we het hier hebben over de meest fundamentele band in het menselijk bestaan’.

Jack Steeghs