Als ik psalm 111 lees en herlees sta ik in een heel andere wereld dan de onze. Ik proef de kloof vooral in het laatste vers, daar waar gesproken wordt over ‘ontzag’. Wie heeft er tegenwoordig nog ontzag voor iemand of iets dat groter is dan wij allen persoonlijk kunnen zijn?

Psalm 111, 10

De grondslag van de wijsheid is ontzag voor de HEER, iedereen die daarnaar handelt krijgt inzicht. Gods roem houdt stand, in eeuwigheid.

Wie heeft het voor het zeggen? En op basis waarvan? Uiteindelijk zijn wij allemaal dienaren van het leven zelf en zet een ieder zich daarvoor in, met de gekregen talenten: de leidende is de eerste dienaar en zal die verantwoordelijk zware rol zo goed mogelijk proberen te vervullen. Elke goede minister is dienstbaar aan het grote geheel, dat bestaat uit een vastgelegd stelsel van afspraken en gegroeide gewoonten die uiteindelijk samenkomen in wat we een rechtstaat noemen. Wie goed kijkt ziet cultureel grote verschillen tussen werelddelen, landen, provincies, steden, dorpen, huishoudens en in onze tijd zelfs tot in elk persoon. Wat bindt er dan nog, in een tijd dat ‘God’ niet langer een vanzelfsprekende dragende bodem blijkt te zijn en gezag vooral weerstand oproept? Ontzag voor iets of iemand heeft alles te maken met gezag, leiding. Een besef van maatschappelijke ordening. Niet per se een gewaarwording die erom vraagt je als meerdere of mindere op te stellen, wel erkennen dat niet iedereen op dezelfde stoel kan zitten. Met elkaar vaststellen dat elke samenleving vele te onderscheiden rollen nodig heeft. En ergens in die meer juridische ordening met elkaar beseffen dat daar een breed gedragen verlangen bij hoort, iets dat alles en allen in zich heeft én overstijgt. Een besef van ontzag voor dat wat groter is dan ieder individu persoonlijk kan waarmaken. Daarom zijn rituelen belangrijk, net als mystiek, kunst, cultuur, mode, muziek, taal, geloof. Verbinding. Ontzag daarvoor is een kwestie van hoop doorgeven. En daarom zeg ik: om daar met elkaar gevoelig voor te blijven hebben we toch ooit God en geloof ontdekt?

(Foto: pixabay)

Jack Steeghs