Het is Pinksteren geweest. Het Joodse volk kreeg met Pinksteren de Tien geboden. De Tien geboden zijn de voor christengelovigen belangrijkste wetten geschreven op twee stenen tafelen. Voor het Vaticaan zijn de Tien geboden aanleiding geweest om de Tien geboden voor het milieu uit te brengen (zie: duurzame kerk). Voor mij alle aanleiding voor een agrarische tint. Vandaag deel 1.

1. Gebruiken, niet misbruiken. De mens staat aan het hoofd van de schepping en moet haar overeenkomstig Gods plan op verantwoordelijke wijze beheren en gebruiken.

Coöperatie
De Bijbelse Tien geboden zijn niet een keer maar twee keer gegeven. De eerste tafelen hielden het niet lang uit, de tweede gaan al meer dan tweeduizend jaar mee.
Een gebruikelijke uitleg zegt dat Mozes de eerste stenen tafelen kapot smijt, kwaad als hij geworden is omdat het volk dat hij namens God mag leiden er een potje van heeft gemaakt; het volk aanbidt niet God maar een zelf gemaakt gouden kalf. Versplinterde eenheid.
Harold S. Kushner (‘Als ’t leven teleurstelt’, Ten Have 2006) geeft een andere uitleg.
Mozes smijt de Tien geboden niet kapot, hij laat ze uit zijn handen vallen, omdat ze te zwaar zijn geworden voor mensen om mee te leven, te hoog gegrepen om als richtingaanwijzers te kunnen aanvaarden. De eerste tafelen waren door God geschreven (Exodus 31,18), de tweede door God… in samenwerking met mensen (Exodus 34,1).

Een droom, een toekomst, een bedrijf, een visie. Hoe dan?
De schepping verantwoord beheren en gebruiken. Zoals vele zelfstandigen en middenstanders weten ook boeren heel goed hoe vanuit een (gedeelde) droom realiteit te scheppen. Dat kan lastig en weerbarstig worden als je leeft in tijden zoals de onze, met steeds meer nieuwe bedreigingen en mogelijkheden. Hoe weet je of het kompas van jouw bedrijfsvoering goed staat afgesteld? Wanneer wordt het gebruiken van de schepping misbruiken? Wanneer wordt een bedrijf leiden lijden? Wanneer wordt God afgod?

Kijk en luister naar:

De coöperatieve geest hing als een droom in de lucht toen de Nederlandse landbouw eind negentiende eeuw op sterven na dood was. Kleine bedrijfjes werden tegen elkaar uitgespeeld (zie: wikipedia). Later hebben standsorganisaties een degelijke bodem gelegd onder een ronduit succesvolle 20e eeuw, met een belangrijke rol voor de kerken. En nu? Oude crisistijden lijken te herleven.
Ik hoor en lees regelmatig van nieuwe pogingen. Niet zoals ruim een eeuw geleden, maar wel daarop geijkt: samenwerking geboden daar waar het nog niet bedacht of gedaan is. Nieuwe eenheid. Tussen boer en burger, stad en platteland, kerk en samenleving (zie bijvoorbeeld: Voedsel verbindt Amsterdam).
Medeschepper zijn vraagt creativiteit, lef en geloof – in God, in eigen kunnen en in dat wat mensen zoal in beweging zet. Omdat het niet anders kan. Volgens mij gaat het in de Tien geboden om die drive.

Wordt vervolgd.

Jack Steeghs