Vastentijd. Voor christenen is de veertigdagentijd een weg om je voor te bereiden op het Paasfeest. Vasten is een ideale fase om bewuster bezig te zijn met geloven en doen. Daarmee komt duurzaamheid als werkwoord voor geloven in beeld. Zeggingskracht op de plaats waar je leeft.

Een netwerkmiddag van de Noach Alliantie schenkt mij een gesprek met Marjolein Tiemens-Hulscher. Als betrokken parochiaan in Driebergen richt zij zich vanuit haar geloof op verbindingen met haar deskundigheid als plantenveredelaar.
Momenteel publiceert Marjolein regelmatig in het parochieblad over de ‘tien geboden voor het milieu’, aanhakend bij het Vaticaan en bij Caritas in veritate (liefde in waarheid) – de sociale encycliek van paus Benedictus XVI uit 2009. Daarmee staat zij middenin de katholieke sociale traditie.

Thijs Caspers (VKMO) zegt in ‘Proeven van goed samenleven – inleiding in het katholiek sociaal denken’ (Baarn 2012, blz. 107):

De bron van het katholiek sociaal denken is het evangelisch dubbelgebod:
‘U zult de Heer uw God liefhebben met heel uw hart en met heel uw ziel en met heel uw verstand. Dat is het grootste en eerste gebod. Het tweede is daaraan gelijk: u zult uw naaste liefhebben als uzelf’ (volgens Mattheüs 22, 37 – 39).

Dit betekent dat liefde voor God en liefde voor medemensen bij elkaar horen. Inzet van mensen voor het goede samenleven laat mensen delen in Gods liefde. Caspers legt die Liefde vervolgens uiteen in drie stappen. Op de tweede en derde stap geef ik een aanvulling.

Liefde van God…

1. … is scheppend. Deze Liefde wordt zichtbaar in en door menselijk handelen…

Liefde van God…

2. … gebeurt in concrete omstandigheden. Hierdoor krijgt handelen een meerdimensionaal en wederkerend liefdevol gezicht:
a. naar de handelende toe, met als beloning het inzicht: ‘dat heb ik goed gedaan’
b. naar diegene of datgene waarop het handelen is gericht, met als beloning: ‘ik voel me verstaan en kan verder’, of – als het geen mens betreft: getoond respect voor medeschepsels
c. maar ook richting eventueel omringende medemensen – direct aanwezig of via media integraal of achteraf, met de aanlokkelijke vraag: ‘wat zou jij doen?’

Liefde van God…

3. … is energie die door handelen in concrete omstandigheden vrijkomt, de Liefde uit het dubbelgebod. Omdat deze Liefde als het ware het leven draagt, ligt hier tevens een opdracht van overdracht naar volgende generaties. Overdracht van een aansprekende geloofsboodschap maar ook overdracht van een goed onderhouden leefomgeving. A way of life. Ja natuurlijk, maar hoe dan?

Geloven in God is kiezen voor eerbied voor het leven; is kiezen voor respectvol omgaan met Gods schepping (…) Dat vraagt van ons bewuste keuzes bij onze dagelijkse bezigheden. Wat eten we vandaag? Waar doe ik mijn boodschappen? Haal ik die met de auto of op de fiets? Hoe hoog zet ik de verwarming? Gaan we wel of niet met het vliegtuig op vakantie?

Als plantenveredelaar voegt Marjolein een element toe dat ik niet snel zal vergeten, omdat het de gebruikelijke betekenis van rentmeesterschap op zijn kop zet:

De mens is in de aardgeschiedenis pas laat verschenen en is afhankelijk van zijn medeschepselen en het milieu. Je zou kunnen zeggen dat de aarde niet aan de mens is toevertrouwd, maar de mens aan de aarde (Jürgen Moltmann) , om werkelijk te leven en tot ontplooiing te komen.

Jack Steeghs