Vorig jaar schreef ik een drieluik over het bezoeken van boeren en tuinders, gebaseerd op God die de jammerklachten van zijn volk ziet. Dit jaar een andere tekst uit Exodus: ‘Doe je sandalen uit want de plaats waar je staat is heilige grond’. Twee weken geleden keer richtte ik mijn bijdrage op de roeping van boer en tuinder. Dit keer een bijdrage over wat er voor nodig is om hiermee te kunnen werken.

Roeping is mooi maar als gezamenlijke bouwsteen onbruikbaar als ze niet gezamenlijk (h)erkend wordt. Wie de boer alleen maar enkelvoudig vanuit een aangehangen belang aanspreekt (bijvoorbeeld als producent, ondernemer, sector lid, et cetera) die miskent de aard van het boer-zijn en werkt mee aan een eenzijdige kijk op landbouw die de rijkdom die landbouw eigen is reduceert tot een economische tak van vooral voedselproductie. Wie boer is en zich (slechts) als ondernemer ziet mist de verdiepende laag die inhoudelijk voedt en toekomst biedt. Dat is meer dan jammer (zowel voor boer als voor samenleving) omdat je zo jezelf kleiner maakt, kwetsbaarder maakt, meer en meer afhankelijk wordt van regels en belangen waar je als boer (en samenleving) geen enkele invloed op hebt en die niet per se goed voor je zijn. Daarom is het zo jammer dat de landbouwcoöperaties sinds de jaren zestig zijn verzakelijkt en de geestelijke stem langzamerhand is vervlogen; een hernieuwde hereniging zie ik niet snel ontstaan, omdat er rondom het geestelijke van vroeger een sfeer hangt van lange rijen tafels met sigarenrook tot aan het plafond en een gezamenlijk beamen dat het allemaal heel goed is…

Wij leven nu in een hele andere tijd. Een tijd waarin het gezamenlijke dat nodig is niet zomaar op het netvlies van de bekende organisaties komt. En ook al lopen er momenteel meerdere onderzoekstrajecten ‘groene theologie’, als boerenpastor merk ik in de praktijk dat de aansluiting van kerken bij het landbouwvraagstuk zich eerder in het stadium bevindt van de geest dan dat het in de harten, handen en voeten van mensen leeft. Daarom vraagt een roeping vaak uithoudingsvermogen. 

(Bij de foto: de Kapelberg Bergharen, voor velen in het land van Maas en Waal een ‘heilige plek’)

Jack Steeghs