2015 is door de FAO uitgeroepen tot jaar van de bodem. Dit aan de VN verbonden agentschap heeft als belangrijkste doel het bestrijden van de wereldwijde honger. Ik grijp dit thema aan als metafoor, om het over de voedingsbodem van geestelijk voedsel te hebben: net zo onmisbaar voor life on earth.

Herken jij dit ook?
In een poging om buiten de grenzen van kerkelijke instituties levensbeschouwing in gesprek te brengen maak ik het regelmatig mee dat ik niet word verstaan. Als de gesprekspartner aanvoelt dat ik uit kerkelijke bronnen put hoor ik bijna onmiddellijk opmerkingen in de trant van:
‘Ik geloof in mensen, niet in instituties’
‘Ja dat was vroeger. Weet ik nog goed, maar die jas heb ik allang uitgedaan’
‘Doe dat stichtelijke sausje er maar af hoor’

Wat me vooral opvalt…
Alsof er geen tijd mag zijn om het ‘er’ over te hebben… (en met elkaar te verkennen wat we kunnen behouden en wat als ballast overboord kan)
Alsof er in levensbeschouwing geen tijd en ruimte mag ontstaan tussen vraag en antwoord… (levensbeschouwing rekent met niemand af en is geen exacte wetenschap: waar zijn we bang voor?)
Alsof publieke beeldvorming in diverse media de meningsvorming van mensen zo sterk bepalen dat persoonlijke groeiprocessen achter de voordeur thuis horen…
Alsof levensbeschouwing naadloos samen valt met instituties…
Alsof geloven iets is voor vroeger, of voor orthodoxen, refo’s…
Alsof je kúnt leven zonder levensbeschouwing…

En toch…
En toch zijn er tekenen die mij laten zien dat levensbeschouwing leeft. Die zie ik vooral bij kunstenaars, musici, kinderen, jongeren… Anders dan vertrouwd maar de tekenen zijn er. Nu nog met elkaar – over en weer – de verlegenheid en angst overwinnen die er tussen instituties, ‘orthodoxen’ en ‘vrijzinnigen’, ‘sprakelozen’ leeft.

Jack Steeghs