De vreemdeling is een kans op meer licht in de gemeenschap. Via Driekoningen wordt de Kerstboodschap verder de wereld in gebracht. Overweging.

De wijzen uit het verhaal van Driekoningen staan voor status, het zijn welvarende lieden. Deze wijzen waren zeker heidenen. En opvallend aan de plaats die deze heidense wijzen in het Kerstverhaal krijgen is, dat juist door hén het zeer plaatselijke en particuliere geboorteverhaal van Jezus, vér de wereld in wordt gebracht.

Hoe dat mogelijk is lezen we in vers 10: ‘Op het zien van de ster werden zij vervuld van overgrote vreugde’. De ster zien = tot geloof komen. De wijzen bekeren zich tot God bij het zien van het heil van Godswege. Tot geloof komen = het bredere verband zien. Tot geloof komen = het licht zien. Dát gebeurt met de wijzen. En zo gaat dat met geloven. Geloof is geen kwestie van veel woorden maar vooral van het licht kúnnen ontvangen. Daarom geeft dit vers hoop. Daarom nogmaals vers 10 uit het evangelie: ‘Op het zien van de ster werden zij vervuld van overgrote vreugde’.
Zeker in onze tijd, waarin kerk en geloof al snel wordt gezien als ‘iets moois van vroeger’, dat wij tegenwoordig gemakkelijk kunnen missen. Want wij zijn gemoderniseerd. Omdat wij andere ‘methodes’ hebben gevonden en geen verhalen van duizenden jaren geleden nodig hebben. Dat is wat ik regelmatig hoor van minder geloofsgeoriënteerde medemensen.

Het is de grote vraag of geloof een methode kán zijn…

Ik denk dat je geloof geen recht doet door het als methode te zien. En vooral niet omdát geloof om jouw persoonlijke betrokkenheid vraagt – overgave – zoals de wijzen uit het Oosten laten zien.
Geloof is daarmee niet zoiets als ‘een vonkje God of vonkje licht’ in mensen. Veeleer is geloof een zinaanbod dat erom vraagt in zijn geheel persoonlijk beaamt te worden, op een manier die bij jou past.

Een tegenwoordig gangbaar Godsbesef gaat ervan uit dat ieder mens zélf kan uitmaken wat goed en kwaad is, dat elk mens licht en donker kan onderscheiden.
Vanuit mijn geloofsbagage zet ik daar vraagtekens bij. Naar mijn idee overschatten we onszelf als mensen regelmatig. Want mensen zijn kwetsbaar, broos en soms overgeleverd aan levensomstandigheden die voor een goed leven gewoonweg te kort schieten. Alleen dat brede besef van kwetsbaarheid en broosheid al, rechtvaardigt het opzoeken van een gemeenschap, waarin je die kwetsbaarheid in alle verscheidenheid met elkaar voor God kunt brengen, recht kunt doen en de mooie kanten met elkaar kunt vieren in het volle licht.

Want kwetsbaarheid en broosheid heeft een prachtige kant: het maakt mensen fijngevoelig voor alles wat met ‘leven’ te maken heeft… Interesses in al het schoons dat het leven te bieden heeft, meer betrokkenheid in relaties, vriendschap, liefde… Het licht sijpelt door het medemenselijke het leven binnen.

Op zijn tijd hebben mensen, medemensen nodig. Vertrouwde groepen bij voorkeur. Zoals deze geloofsgemeenschap. En soms is het goed als er mensen van buiten bijkomen, zoals de wijzen uit het Oosten. Vreemden zijn soms nodig om de gemeenschap bewust te maken dat de wereld groter is dan de gemeenschap nu ziet. Dat het belangrijk is om de verscheidenheid die mensen kenmerken voldoende ruimte te geven. Omdat Driekoningen ons leert: niet alleen op de eigen zaakjes te vertrouwen, maar vooral op God en op elkaar.
Wij zijn niet de eerste generatie die met levensvragen worstelt. Vele zijn ons voorgegaan, vele komen na ons. Mits wij open blijven staan voor het onbekende, nieuwe wegen durven gaan vanuit het vertrouwde, voldoende ruimte kunnen geven aan de wijzen uit het Oosten in ónze tijd. Ruimte aan nu nog onbekenden, met andere gewoontes waarvan we kunnen leren dat God áltijd die andere blijft: maar, blijvend begaan met mensen en al wat goed leven nodig heeft.

We blijven mensen. Laten we ons blijvend gezonden weten door het licht van God.

(Bronnen: Jesaja 60, Mattheüs 2)

Jack Steeghs