Vorig jaar schreef ik een drieluik over het bezoeken van boeren en tuinders, gebaseerd op God die de jammerklachten van zijn volk ziet. Dit jaar een andere tekst uit Exodus: ‘Doe je sandalen uit want de plaats waar je staat is heilige grond’. Vandaag het eerste deel. Hoe zit dat met de roeping van boeren en tuinders? Wat is er zo heilig op het boerenerf? Wat onderscheidt het boerenwerk van andere ambten?

Boer-zijn is een roeping en wát voor een: meer dan ‘de wereld voeden’ staan boeren en tuinders voor een bijzondere manier van ondernemen. Een ondernemen waarin de vorming van de persoon d.m.v. een dagelijkse verantwoordelijkheid voor en omgang met aarde, plant en dier het verschil maken. Ik heb op deze plek al vaker geschreven dat boeren niet zozeer economisch van belang zijn maar aards (zie o.a. Boerenpastoraat en Laatste woord in Stroe). Het is verfrissend om niet meteen door een economische bril naar de agrarische beroepsbeoefening te kijken, omdat boeren en tuinders misschien wel een van de laatste ambten bekleden waardoor wij allemaal meer bij de les worden gehouden: de les dat we aards zijn, stervelingen die vanuit talenten en mogelijkheden tot veel in staat, maar vanuit onze aard ook begrensd zijn. In deze les dienen boeren en tuinders de samenleving, juist vanwege hun directe omgang met het aardse. Dit betekent dat ieder land landbouw nodig heeft en dat dit samenlevingsbelang niet alleen maar een verantwoordelijkheid van agrarische belangenbehartigers is. Daar hoort ook een redelijk inkomen bij. Ik zie in het huidige landbouwdebat (zowel binnen als buiten de landbouw) een gemis aan vrijuit kijken naar het leven zoals het zich op het erf aandient. Maakbaarheid is beperkt, mogelijkheden zijn groots, maar om deze te benutten is daar wel een bepaalde gezamenlijke overtuiging als leidend motief voor nodig… en dat is vertrekken bij de eerbied voor dat wat menig boer en tuinder als heilig benoemt: ondernemersuitdagingen zeker, maar ik hoor daarachter wat inhoudelijk dragend is… en dat is de verantwoordelijkheid en de zorg voor het leven. Dan hebben we het in geloof over roeping. Het is hierom dat veruit de meeste boeren niet zomaar stoppen om iets anders voor de kost te gaan doen, zelfs niet als ze onder de armoedegrens moeten leven. Wie dat ziet heeft een belangrijke sleutel in handen voor de toekomst van de land- en tuinbouw in ons overvolle land en weet wat te doen staat.

(Bij de foto: de Kapelberg Bergharen, voor velen in het land van Maas en Waal een ‘heilige plek’)

Jack Steeghs