Op het oogstfeest Pinksteren kreeg het Joodse volk de Tien geboden. De Tien geboden zijn de voor christengelovigen belangrijkste wetten geschreven op twee stenen tafelen. Voor het Vaticaan zijn de Tien geboden aanleiding geweest om de Tien geboden voor het milieu uit te brengen (zie: duurzame kerk). Voor mij alle aanleiding voor een agrarische tint. Vandaag deel 9.

9. Discipline is niet een vies woord. Milieubescherming vereist een andere levensstijl. We moeten ons afkeren van consumentisme en productiemethoden nastreven die de natuurlijke orde respecteren en waarmee we kunnen voorzien in de basisbehoeften van alle levende wezens.

In 1977 zongen de Eagles over het ‘neoliberalisme’ als een alles en iedereen verslindende ‘beweging’, gericht op werken en consumeren tot je erbij neervalt. Deze beweging is door het schrijversduo Don Henley en Glenn Frey cynisch omgedoopt tot ‘Hotel California’.
Het neoliberalisme is sterk beïnvloed door de moraal van Jeremy Bentham uit het einde van de 18e eeuw: the greatest happiness for the greatest number. Neoliberaal is tegenwoordig bijna iedereen in de hele (Westerse) wereld – minstens ermee besmet. In het neoliberale gedachtegoed werken overheid en markt hand in hand samen om zoveel mogelijk geluk na te streven voor zoveel mogelijk mensen – klinkt niet gek, maar opgepast! Het is (dus) geoorloofd om bepaalde groepen en/of individuen stelselmatig te kort te doen, omwille van allerlei ‘gemeenschappelijke’ belangen. Economiebeoefening met groei als ultieme doel in zichzelf bijvoorbeeld.

Terug naar de Eagles, enkele passages uit hun popsong:

This could be heaven or this could be hell
– Het is maar net hoe je tegen je eigen realiteit aankijkt. Mijn ouders zouden zeggen: het is maar net welk voorbeeld je in je jonge jaren van huis uit en via je leefomgeving/onderwijs hebt meegekregen. Dat is je basis.

There’s plenty of room at the Hotel Californie. Any time of the year.
– Acces anythime anywhere… Met als hoogst haalbare doel: altijd alles beschikbaar hebben en altijd overal onmiddellijk toegang tot hebben. Het wordt in reclameboodschappen op radio, tv, internet en op billboards vernuftig als een soort paradijselijke toestand aan ons voorgeschoteld. Voor wie is dat goed? Wie heeft daar belang bij? En wat betekent dit voor diegenen die dit paradijs – om wat voor reden dan ook – nooit kunnen bereiken? Laten we hen aan hun lot over?
De wereld kan ik niet redden, mijn verstand gebruiken en een steentje bijdragen lukt wel. Discipline. De pc en de smartphone hebben echt een uit-knop. Die bewustwording maakt mij meer mens.

We are all just prisoners here of our own device
– Gevangenen van onze ‘eigen’ wil en hebzucht. Er is altijd een ‘meer’, is er ook een ‘genoeg’?

En dan, de allerlaatste zin voordat de gitaarregisters helemaal worden opengetrokken:

You can check out anytime you like, but you can never leave…
– In een hotel kun je inchecken en kun je uitchecken. In dit lied wordt het prachtige onderscheid gemaakt tussen uitchecken en uitstappen. Als je eenmaal van het neoliberalisme hebt geproefd draag je de dominante neoliberale geest ‘dus’ als een soort virus je hele verdere leven met je mee…

Nou, nou, nou… wel heel zuur. Uitstappen kan. Het moet, willen we onszelf als mens overeind houden. Een eigentijds maatschappelijk middenveld is op deze plaats een belangrijk scharnier tussen overheid en markt. Ik zie de veerkracht om me heen. En laat nou de landbouw een belangrijke maatstaf zijn voor de menselijke maat, waarbij zoveel mogelijk zintuigen recht worden gedaan. We worden steeds vindingrijker. De landbouw wordt tegenwoordig zelfs naar de stad toe gebracht.

Wordt vervolgd.

Jack Steeghs