Een prachtige, kernachtige Psalm deze keer. Psalm 61. Ik blijf in deze bijdrage stilstaan bij vers drie: ‘Ik roep U van de rand van de aarde.’ In de meeste vertalingen staat niet ‘rand van de aarde’ (Willibrordvertaling) maar ‘einde van de aarde’.

Psalm 61, 1 – 9
Hoor, mijn God, hoe ik roep,
luister aandachtig naar mijn gebed.
Ik roep tot U van de rand van de aarde,
mijn hart gaat het begeven;
neem mij mee naar de rots daar ver boven mij.
U bent toch mijn schuilplaats,
mijn bastion tegen elke vijand.
Laat mij voor altijd in uw tent wonen,
schuilen onder de schaduw van uw vleugels.
U, God, hoort mijn geloften,
U behandelt mij als degenen die uw naam vrezen.
Voeg dagen toe aan de dagen van de koning,
generatie op generatie aan zijn jaren.
Laat hem altijd voor uw aanschijn tronen,
laat liefde en trouw hem bewaren.
Zo zal ik voor altijd uw naam bezingen,
dag aan dag mijn geloften volbrengen.

De rand fascineert mij. De rand heeft het karakter in zich van tegelijkertijd openen en afgrenzen. Het ene wordt afgerond, het andere begint. In onze tijd van leven lijken grenzen vooral het karakter te hebben van afgrenzen. Buitensluiten. Mensen leven dan onder een soort van ‘onuitgesproken samenlevingsdruk’ die lijkt te zeggen: het een of het ander. Dat begint al met het afgrenzen van hemel en aarde, het afgrenzen van geloven en leven. In dat beeld is geloven strikt privé en is leven zowel privé als openbaar. Want wij mensen kunnen tegenwoordig toch alles zelfstandig?

In mijn werk als pastor ben ik vooral een verbinder van afgegrensde werelden. Iemand die het met medemensen op de grens uithoudt daar waar anderen het niet tot hun takenpakket vinden behoren of daar waar anderen het allang hebben opgegeven. Boerenpastoraat is daarvan een mooi voorbeeld. Niet dat een pastor alle problemen oplost. Juist niet. Een pastor zal – als het goed is – problemen niet afgrenzen of buitensluiten zodat ze niet meer in beeld zijn en dus niet aangepakt hoeven te worden. Een goede pastor is naar mijn idee daarom altijd ook een profeet.

Als God mensen roept aan de grenzen van het bestaan – zoals de Psalmist beschrijft – is dat meer dan een detail. Het betekent dat de zekerheid waarmee – zeker tegenwoordig – allerlei stellingen worden betrokken van vraagtekens mogen worden voorzien. Beleid in de gewone burgermaatschappij wordt zelden gemaakt voor mensen aan de grens, bijna altijd voor doorsnee gevallen die in een duidelijk afgekaderd gebied functioneren. Dat klinkt logisch voor de beheersbaarheid, maar zo zit het leven helaas niet in elkaar.

Geloven richt zich niet op het tijdelijke maar op het eeuwige. Daarom begint alle geloven met een zeker vermoeden dat het waard is om voor te leven. Dat vermoeden is een andere vorm van zekerheid dan in onze samenleving gebruikelijk. In noem het: God. Het blijft een apart vak dat ik beoefen. Een vak ook waarin altijd waakzaamheid geboden blijft: God hebben we nooit in onze achterzak en geeft blijvend te denken en handelen. In het centrum of aan de rand.

(Foto: grenspaal tussen Neerkant en Meijel)

Jack Steeghs