Het licht van Kerstmis staat niet op zichzelf en kent een oorsprong: al in het dérde Bijbelvers verschijnt het licht. En als ik preciezer ben, dan is de állereerste scheppingsdaad van God, ná de plaatsbepaling van hemel en aarde, de sprekende daadkracht: ‘er moet licht komen’.

Zonder daglicht houdt geen mens het uit. Louter en alleen met kunstlicht is leven onmogelijk. De door God geschapen bestaansconditie ‘dag’ is daarom van levensbelang. En er kwam licht. En het was goed. Het werd avond, het werd morgen. De eerste dag. Licht in de wereld.
Want het licht is een teken van leven zoals het bedoeld is. Door het licht groeit en bloeit alles wat leven kan. Door het licht zal het kwaad nooit het laatste woord krijgen. Dé geloofsdaad bij uitstek is: in het licht durven leven. Het is ons door God gegeven. Licht in het geboorteproces van een alsmaar voortgaande schepping…

En dan komen we aan in het nieuwe testament. Al het oude heeft geenszins afgedaan. Integendeel. Het christelijk geloof rekent niet af met het oude maar zet al het oude, juist in een nieuw licht.
En het is ook het licht, dat de herders brengt naar die bijzondere pasgeborene, daar in die stal. Jezus wordt geboren in de Heilige Kerstnacht en schittert daardoor als nooit eerder tevoren.

Ziet u het ook?

Om u niet teveel in verlegenheid te brengen, zal ik u vertellen van wat licht met mij doet. Ik kan het licht niet maken of breken. Ik kan het licht hooguit tegenhouden. En dat heb ik meerdere keren gedaan ja. Bang voor de tandarts, bang voor het onbekende, bang om in een vriendschap afgewezen te worden, bang voor de schoonheid die in me zit… Want wie ben ik, toch maar een eenvoudige man van boerenkomaf?
Maar het helpt niet, zo leerde ik met vallen en opstaan, om het licht onder de korenmaat te zetten, zoals een bekend spreekwoord luidt. Niet toevallig is dat spreekwoord een bekende passage uit de Bijbel, afkomstig uit de Bergrede. Een toespraak van de volwassen Jezus bovenop de berg, waarin hij zegt:

Jullie zijn het licht in de wereld. Een stad die boven op een berg ligt, kan niet verborgen blijven. Men steekt ook geen lamp aan om hem vervolgens onder een korenmaat weg te zetten, nee, men zet hem op een standaard, zodat hij licht geeft voor ieder die in huis is. Zo moet jullie licht schijnen voor de mensen, opdat ze jullie goede daden zien en eer bewijzen aan jullie Vader in de hemel.

Het zien van het licht in de wereld. Daar gaat het om in ons geloof. Wie goed kijkt, ziet dat het licht elke keer weer doorbreekt, dwars door alle levenssituaties die ogenschijnlijk zonder hoop lijken. Zoals Leonard Cohen het zingt in dat prachtige lied:

Ring the bells, that still can ring
Forget your perfect offering
There is a crack in everything
That’s how the light gets in

Ook in die Heilige Kerstnacht toen, in een onmogelijke situatie, zonder fatsoenlijke plaats om geboren te kunnen worden, komt God op aarde, wordt hij als mensenkind geboren. Omdat het licht zó sterk is, dat daar geen duisternis tegenop kan.