Van de vier Bijbelse opdrachten voor alle mensen van goede wil is er eentje waar altijd veel discussie over is: gemeenschapsopbouw.

Door mijn werken in geloofsgemeenschappen word ik regelmatig geconfronteerd met teksten uit de beginnende christengemeenschappen (Bijbelboek Handelingen). Het blijft fascinerend om te lezen hoe beginnende gemeenschappen hun samenleving organiseren. Vooral hoe hun idealen de praktijk sturen en de praktijk de idealen.

De beginnende christengemeenschappen kennen vier levensopdrachten:
1. Het leven vieren (breder dan vieren in een kerkgebouw)
2. Van het leven leren (ook onderwijs)
3. Elkaar dienen (helpen van en hulp regelen voor wie niet voor zichzelf kan zorgen)
4. Omzien naar elkaar (zorgen dat alle leeftijdsgroepen mee kunnen doen en toegang hebben tot voorzieningen die voor hen bedoeld zijn)

Voor de reikwijdte van dit blogbericht beperk ik me nu tot laatstgenoemde opdracht: omzien naar elkaar. Hoe organiseer je meer gemeenschapszin? Volgt dat vanzelf vanuit ieders persoonlijke taak in de geloofsgemeenschap? Of is het van belang om daar een apart aandachtsveld van te maken?

Ik hou het graag praktisch. Laatst bouwde ik een draaibrug voor voetgangers van fischertechnik en tijdens de bouw kwam de volgende gedachtegang bij me op…

Brugfuncties in (geloofs)gemeenschappen
Een brug verbindt twee oevers. Met enige fantasie kun je beide oevers ook verstaan als twee individuen binnen een gemeenschap, of twee deelgroepen binnen een gemeenschap, twee leeftijdsgroepen, twee identiteiten.
Kern blijft dat de gemeenschap waakt over eenheid door verscheidenheid. Want dat maakt de gemeenschap sterk. Maar verscheidenheid binnen de groep is altijd lastig, want wie heeft het voor het zeggen? Wat is leidend? En hoe breng je meningsverschillen bijeen zonder ze tekort te doen?

Vier rollen/fasen die in gemeenschappen allemaal een stukje van de brug vormen:

– Bedenken: Het bedenken alleen al, dat er iets overbrugd mag worden, is een rol die betekenis heeft. Want waarom kunnen verschillen niet volledig los van elkaar naast elkaar bestaan?
Dat kan wel mits de verschillen gezien en erkend worden. Daarvoor is iets van een brug nodig. Doe je dat niet dan verbrokkelt vroeg of laat de hele gemeenschap en staat ieder er weer alleen voor…

– Bevinden: Als je een brug bedenkt is het nog slechts theorie. Er mag iets gebouwd worden. Een ontwerp, een constructie, een methode, een beeld, taal…

– Benutten: Als de brug er eenmaal ligt gebeurt er nog niks. De brug vraagt erom gebruikt te worden. Er zijn verspieders nodig, mensen die daadwerkelijk de brug tussen de een en de ander durven te nemen. En zo anderen laten zien wat er aan de andere oever te beleven valt, wat omzien naar elkaar is.

– Bedienen: Deze brug heeft de mogelijkheid dat ze geopend kan worden, nuttig in het geval een boot wil passeren. Ook in gemeenschappen kan contact niet altijd op hetzelfde niveau blijven. Soms is afstand nemen meer vruchtbaar of gewoonweg nodig. Soms treden er conflicten op die aandacht vragen. Het hanteren van de verbinding is hoe dan ook altijd nodig. Om voldoende aan jezelf toe te komen, om weer te leren waarom de gemeenschap nodig is.
Er zijn mensen nodig die helpen schakelen tussen distantie en nabijheid. Mensen die aanvoelen wanneer dienstbaarheid nodig is en aanvoelen wanneer dat even beter achterwege kan blijven.

(Bij de foto’s: deze draaibrug is nagebouwd vanuit Clubblad, nummer 2, november 2015)

Jack Steeghs