Ruim 4 jaar geleden overleed ons pap, ruim 9 maanden geleden ons mam. De generatie die mij is voorgegaan is uit de tijd gevallen. ‘Nu mag ik het van hen geleerde waar gaan maken’, bedenk ik als enig kind, die vele jaren met hen leefde en werkte… Een blogserie over levenslessen van vroeger voor NU (38).

Door opnieuw te gaan studeren is er voor mij een ongelofelijke wereld opengegaan. Ik had vermoedens en verlangens maar nooit gedacht dat déze keuze me zou brengen waar ik nu gekomen ben. Het leven is wonderlijk voor wie het wil zien. Mijn oorspronkelijke weg richtte me op de weg naar boer-wording, voorgedaan door pap en mam – ik voel nóg hoe ik als kind smerig word en schaafwondjes oploop bij het helpen van pap met zijn dagelijkse verzorgingstaken in die o zo vochtige koestal… Deze weg begon met mijn geboorte in 1964 en werd me iedere dag beetje-bij-beetje bijgebracht – maar je zou ook kunnen zeggen dat mijn weg begon op het moment dat ik een opleiding in de agrarische richting ging volgen (vanaf 1979), beginnend op de lagere landbouwschool. Hoe dan ook, aan de bedrijfsovername (in 1995) is een langjarige investering voorafgegaan. In geld maar veel meer in arbeid. Door het opnieuw studeren leerde ik dat we een dergelijke investering in geloofstermen ‘offer’ noemen. Een offer heeft een diepere lading dan een investering omdat een offer de gehéle persoon bewerkt: ik heb mijn offer beleefd als een volledig-door-elkaar-gehusseld-worden. Beproefd. Vermenselijkt. Na een investering heb je een doel bereikt dat jou niet per se als mens verandert, door een offer verander je als mens zonder van jezelf te vervreemden.

In de vertrouwde landbouwcoöperaties hoor ik tegenwoordig veel meer managerstaal dan boerentaal. Boerentaal huldigt aspecten die handelen om het aardse en weerbarstige dichtbij en in jezelf. De moeite die arbeid kost. Het geduld dat je met jezelf, medemensen, planten en dieren mag opbrengen. Agrarische arbeid voedt de (niet-economische) waarde van het leven. Het voelen van kou in een barre winter. Het genieten na de oogst vlak voor de onweersbui, net als de smaak van karnemelk op een hete zomerdag. Dat zijn geen privézaken maar funderende ervaringen waarmee je jezelf offert en als het ware klaarmaakt voor een roeping die levenslang meegaat.

(Foto: Abraham offert, visual hunt, Lawrence OP)

Jack Steeghs