Ruim 4 jaar geleden overleed ons pap, ruim 10 maanden geleden ons mam. De generatie die mij is voorgegaan is uit de tijd gevallen. ‘Nu mag ik het van hen geleerde waar gaan maken’, bedenk ik als enig kind, die vele jaren met hen leefde en werkte… Een blogserie over levenslessen van vroeger voor NU (39).

Ingegeven door de voortdurende strubbelingen in overleg tussen overheden, koepelorganisaties en landbouwpraktijk denk ik terug aan een jaar of veertig geleden… Op dat moment heerst er Mond-en-klauwzeer (MKZ) en is vaccinatie toegestaan. Daarom besluiten overheden en gezondheidsdiensten dat vaccinatie geboden is. Overleg met de praktijk is er nauwelijks waardoor op enig moment een brief aankondigt dat op zeker moment enkele vaccinatieploegen op ons erf zullen verschijnen. En of we vriendelijk medewerking willen verlenen… Uiteraard. Pap en ik de stal in, mam zorgt voor de koffie na afloop. Ondersteund door studenten die een extra zakcentje bij willen verdienen wordt elke ploeg geleid door een veearts. Klinkt goed. De praktijk is dat de beperkte tijd die genomen wordt de veehouder als het ware aan de kant schuift omdat het vee in een zo kort mogelijk tijdsbestek moet worden gevaccineerd. Gevolg: op ons bedrijf zal de hele varkensstapel nog maanden van streek zijn. Zowel het dierenwelzijn en de daarmee direct samenhangende technische resultaten en het economische resultaat vallen later nogal tegen: de rekening komt eenzijdig op het bordje van de boer, want ondernemersrisico. Waarom ik dit praktijkvoorbeeld aanhaal? In onze tijd ontstaat vaak het beeld van de boer die geholpen mag worden met een meer duurzame bedrijfsvoering. In dit voorbeeld is het beeld precies omgekeerd omdat de factor tijd van hogerhand volledig vergeten wordt en men blind staart op het de kop indrukken van een mogelijke epidemie. Ingrepen en veranderingen waren toen en zijn ook tegenwoordig soms onontkoombaar, maar dan wel graag samen, met het stuur in handen van de boer. Dat dat extra overlegtijd en geld kost is een gegeven. Daarom ook krijg ik tegenwoordig jeuk als ik een Haagse bewindsvoerder bij een stroef lopend dossier ‘versnellen’ in de mond hoor nemen. Nee! Er is vaak vertragen nodig. Zie, kom met elkaar samen, kom onder ogen, diep op wat je met elkaar ziet, stel plannen bij en voer met elkaar uit. Er is geen andere weg dan een gezamenlijke.

Jack Steeghs