Ruim 6 jaar geleden overleed ons pap, ruim 2 ½ jaar geleden ons mam. De generatie die mij is voorgegaan is uit de tijd gevallen. ‘Nu mag ik het van hen geleerde waar gaan maken’, bedenk ik als enig kind, die vele jaren met hen leefde en werkte… Een blogserie over levenslessen van vroeger voor NU (65).

Cultuur. Met dit begrip wordt vaak meteen verwezen naar de uiting van een heel stelsel aan waarden en normen dat een specifieke groep mensen aanhangt. Tegenwoordig kom cultuur meestal in gesprek om een vertrouwd thuisgevoel te benoemen – en soms ook om het onderscheid van ‘onze’ cultuur met andere culturen te markeren, met een inbegrepen rangorde.

Als boerenzoon groeide ik op met een hele andere betekenis van cultuur. De landbouwgrond die we in de jaren zeventig, na de ruilverkaveling van de Astense Aa, in gebruik namen moest eerst in cultuur gebracht worden. Als de draglines vertrokken waren de nieuwe percelen voor het oog klaar maar er miste iets essentieels: nieuw leven. Het inzaaien van gras zorgde voor bodembedekking. Zo werd er worteling en ander bodemleven gestimuleerd. Op deze manier heb ik cultuur leren kennen als zelfstandig naamwoord en werkwoord ineen. Cultuur is geen strak gekaderd stelsel van waarden en normen. Cultuur is een bestaansvoorwaarde waarvoor mensen verantwoordelijkheid dragen. Wij mensen zijn aards zoals de grond die je met wortel en al in je handen kunt voelen. Je eigen leefomgeving verpest je niet. Die koester je, net als de medemensen die een andere cultuur onderhouden. Om in stand te houden. Om in vrede in samen te kunnen leven. Juist omdat we niet allemaal hetzelfde kunnen zijn.

(Foto: pixabay)

Jack Steeghs