Als de liefde niet bestond, was ik de grote rivieren nooit overgestoken, had het liedje Op Fietse nooit geklonken zoals ik het heb leren beluisteren… en was het verschijnen van ‘Vlier’ vandaag waarschijnlijk aan mijn aandacht ontsnapt. Maar het is allemaal anders gelopen.

Brabant – Drenthe
Vandaag verschijnt het 11e soloalbum van Daniël Lohues: Vlier. En het is dit jaar 25 jaar geleden dat ik als Brabander met mijn Drentse vriendin – nu alweer vele jaren mijn vrouw – fietste door Middendorp, Oostersebos Westersebos, Erm, Sleen… Ik had nog nooit van die buurtschappen en dorpjes gehoord, totdat ik haar leerde kennen. Enkele jaren later hoor ik van de groep Skik, met een liedje over een fietstocht door Zuidoost-Drenthe. Op Fietse. Dezelfde plaatsnamen komen voorbij in een lied. Het bijzondere in het gewone. Mijn aandacht wordt getrokken door het gevoel dat in dat liedje wordt gelegd, waarin de eigenaardigheid van dat stukje platteland en de mensen die er wonen goed meekomen. En doordat mijn schoonfamilie uit die regio komt verdiept de lading van de gezongen teksten zich verder. De zanger: Daniël Lohues.
Na Skik gaat Lohues Allenig toeren. In een vernieuwingsdrift die doet denken aan The Beatles maakt hij ogenschijnlijk eenvoudige en geweldig mooie liedjes. Het gevoel is gebleven. De mensenkennis gegroeid. Het is niet zo dat alle vernieuwing uit de stad komt. Welnee. En is tweetaligheid vanzelfsprekend Nederlands- Engels? Heel dichtbij kennen we vele variaties op het Nederlands. Dialect. Wie zich erin verdiept hoort, ziet en proeft echt ‘buitenland’. En wat betreft het Drents is Lohues gewoon een meester in de kleinkunst.

Binnen- en buitenperspectief
Het mooie aan dialect is dat je daarmee gemakkelijker de lijntjes met het verleden laat bestaan. Wie de teksten van Daniël Lohues goed beluistert hoort niet zozeer nostalgie, maar hoort oor en oog voor wat hij in het leven aantreft. Volop verleden, heden en toekomst. Paul Bos noemt dit soort bewustzijn niet voor niets: vooruit naar vroeger. En transitieprofessor Jan Rotmans zegt het hem dankbaar na.
Reizen naar de door hem zo geliefde VS helpen Lohues om de herkenning levend te houden. Als je binnen blijft is het lastig om het binnen te leren waarderen. Daarvoor heb je het buitenperspectief nodig. Zo werd ik afgelopen jaar op de reünie van de basisschool gevraagd om na 20 jaar weer eens gewoon plat ‘Neerkants’ te spreken. Die voor mij verrassende vraag zie ik als een geschenk om levend te houden waar ik vandaan kom. Het ‘Neerkants’ heeft me een levenslange basis gegeven.

Het onderscheid tussen binnen- en buitenperspectief kom ik nu ook met Boerenpastoraat tegen. De hoofdstroom in de meer industrieel georiënteerde landbouw verheft het kleinschalige verleden al snel tot ‘Ot en Sien.’ Mooi, maar geen boterham mee te verdienen. Een plek waar we zo snel mogelijk mee moeten breken. Niet verstandig. Daniël Lohues heeft me door zijn liedjes geleerd dat het verleden juist een dierbare bondgenoot is die erom gevraagd gekoesterd te worden. Daarin zit de toekomst verpakt. Elkaar vasthouden en aanspreken vanuit verbondenheid is nooit gemakkelijk maar blijft de enige hoopvolle route naar morgen: Als De Liefde Mar Blef Winnen.

En ja, we blijven mensen: ’t Blef knooin.

Jack Steeghs