Een oefening in aandacht op melkgeitenhouderij van der Schans in Hurwenen. Inspectierondes zijn het belangrijkste op dit erf. Hoe gaat dat in zijn werk?

Ik loop met de boer een inspectieronde door de stallen. Een belangrijke bezigheid die meerdere keren per dag plaats vindt. Als ex-varkenshouder is dit werk mij niet vreemd. Maar ik ben niet vertrouwd met geiten en ik ben al een hele tijd uit het ritme dat een agrarisch bedrijf vraagt. Tijdens de ronde verklapt de boer niet meteen wat er te zien is, hij zet me aan het kijken met ‘Valt je iets op aan deze groep?’
Op een gegeven moment zie ik met de ogen van de boer meerdere geiten waar iets mee aan de hand is: een heeft een gespalkte poot, een heeft last van uitstulpende darmen, een is zojuist begonnen aan de bevalling, een ander ziet er enigszins apathisch uit…

‘Een geit is altijd actief bezig of slaapt. Die daar loopt maar wat en kijkt niet levendig uit de ogen. Let maar eens goed op. Ik geef ze even een kleurtje zodat ik ze straks gemakkelijker kan vinden.’

Verder valt me op dat enkelingen niet in de groepshuisvesting blijven en op het voerpad lopen.

‘Dat zijn eigenwijsjes. Ze lopen niet weg want geiten zijn echte kuddedieren. Sommigen hebben gewoon de neiging om uit het hok te klauteren.’

In een van de nieuwsbrieven van het presentienetwerk onderscheidt Andries Baart vier verschillende vormen van aandacht. In de inspectieronde met de boer zijn ze alle vier aan de orde geweest:

1) Geconcentreerde aandacht
De meest bekende vorm van aandacht. Dat is de aandacht die inzoomt op een concreet gebeuren dat is waargenomen. Zoals een geit waar iets mee is.

2) Verstrooide aandacht
Dat is de aandacht die bij binnenkomst in de stal via een globale blik een eerste diagnose stelt. Dat kan ook n.a.v. een geluid zijn – zo hoorde de boer aan één bescheiden schreeuwtje dat een geit was begonnen aan de bevalling.

3) Langdurige aandacht
Niemand kan 24 uur per dag geconcentreerd aandachtig zijn. Maar om goed boer te kunnen zijn is een algemeen soort alertheid vereist om te kunnen reageren als het moet.

4) Verdeelde aandacht
Verschillende werkzaamheden die enigszins door elkaar heen lopen. Concrete acties volgen een op een, maar in aandacht is er een soort van gelijktijdigheid. Ook dat is op een boerenbedrijf regelmatig praktijk. Ik hoor deze boer dit soort aandacht benoemen met ‘hectiek’.

Jack Steeghs