De Vastenperiode vordert. De deur naar Pasen komt in zicht. Geloven is leven met een plan, met in je achterhoofd het besef dat je leven nooit geheel volgens plan zal verlopen. Het onderscheid tussen plan en realiteit leg je voor aan God. Overweging van afgelopen weekend.

‘Pap, dat is toch logisch, daar hoef je dat oude boek toch niet bij te betrekken?’

Als ik het thuis over een van de meest concrete Tien Geboden heb – het ‘Gij zult geen echtbreuk plegen’, dan zeggen onze kinderen in koor: ‘dat geluid kennen we onderhand wel’.

En als ik hen dan confronteer met de moraal in onze tijd, dat meer dan 1/3 van de liefdesrelaties die voor ‘eeuwig’ worden aangegaan geen stand houden, dan vertellen ze:

‘Ja, sommige mensen zijn gewoon dom, of hebben het in hun relatie niet goed getroffen. Het zij zo. Heel vervelend, maar wat doe je daaraan? Wat heeft het voor nut om het daarover in de kerk te hebben?’ En dan héb ik ze… want zo kom ik op de levensweg uit. De weg die ieder mens ongevraagd wordt aangereikt, waar ieder mens zich mee mag verhouden. De weg waarop van alles mee kan zitten maar ook mis kan gaan. En wat doe je dan? Als getroffene en als medemens?

Niet alleen mensen uit een belabberd nest raken van het rechte pad af en worden gemakkelijk verleid door die ene aanlokkelijke ander…

In gesprek met onze vijf komen er al snel treffende voorbeelden van bekenden die echtbreuk van nabij meemaakten. Op het eerste oog niet allemaal even dramatisch, maar bij doorvragen wel dusdanig ingrijpend dat de direct betrokkenen – minstens tijdelijk – tot op hun bestaansniveau worden geschokt. Want: echtbreuk is niets anders dan een letterlijk verscheurde vertrouwensband. Je kúnt dan niet zomaar verder met je lieve leven. Wat kun je dan doen als gelovige? Met de lezingen van vandaag in de hand zeg ik: houd in Godsnaam de deur open!

Bij de profeet Jesaja horen we vandaag van de weg die God dwars door de zee heeft aangelegd, om zijn Volk van slavernij en onderdrukking te kunnen bevrijden.

Nu gaat Hij opnieuw een weg aanleggen. Dit keer loopt de weg door de woestijn en is ze bedoeld om zijn Volk terug te kunnen laten keren naar Israël.

Als God een weg bereidt dan gaat het altijd om een hernieuwde hoop, voor toekomst, op grond van ervaringen vanuit het verleden. Het verleden doet er altijd toe. De Wet en Profeten blijven ook bij Jezus recht overeind staan.

In het evangelie lezen we van twee wegen die scherp tegenover elkaar worden gesteld. Kwestie is: hoe om te gaan met een vrouw die echtbreuk pleegt?

De Farizeeën en Schriftgeleerden schermen met de Wet van Mozes en doen alsof ze daarmee een helder oordeel geven over wat goed is en wat fout.

Jezus onderschrijft diezelfde Wet van Mozes maar wéét tegelijkertijd… dat geen mens zonder tekorten en fouten kan leven.

Bij uitstek is geloven daarom het openhouden van een deur. Voor jezelf en voor de ander.

In sommige vertalingen staat aan het begin van het evangelie van vandaag, dat ‘de vrouw in het midden wordt gesteld’. Deze formulering herinnert aan meerdere gedeeltes uit een van de Wetsboeken van Mozes – aan het boek Deuteronomium waar staat: ‘zo zult Gij het kwaad uit uw midden verwijderen’ (Deuteronomium 13, 17, 19, 21, 24 – tegen afgoderij, andere goden, landroof, moord, ontucht, ontrouw).

De kwestie wordt dan: Hoe gaan wij om met het kwaad of tekort in ons eigen midden?

Oordelend?

Veroordelend?

Empathisch?

Afwijzend?

Pater van Kilsdonk zei eens: ‘schuldige mensen zijn nooit te bekeren door ze te beschuldigen. Alleen door ze te eerbiedigen.’ Eerbiedigen is niet: wegkijken of goedkeuren. Eerbiedigen is serieus nemen, erbij blijven en voor God brengen, vaak met een vraag – en daarbij uitspreken dat je begaan bent met deze mens en hoopt dat God  deze onhoudbare situatie kan verlichten. Zodat deze mens verder kan op de levensweg. Want het is het licht dat gaande houdt, het licht op ieders levensweg waarvan nu al iets doorschemert. Want het is binnenkort Pasen.

De ultieme geloofshouding is daarom bij uitstek: het openhouden van een deur op de levensweg die je gaat. Voor perspectief uit de benarde situatie, verlichting, voor jezelf of voor medemensen. Amen.

(Bronnen: Jesaja 43, Johannes 8)

(Foto: visual hunt)

Jack Steeghs