Begin dit jaar was ik bij de boekpresentatie van ‘De tijd kantelt – voor wie erin gelooft’ in Silvolde. Als laatste blogbericht van 2018 herhaal ik dit bericht. Omdat het zo fundamenteel is voor wie ik ben en wat ik doe.

‘De tijd kantelt – voor wie erin gelooft’
Auteur Herman Agterhoek (1949) is nu met pensioen. In het aartsbisdom Utrecht en in het bisdom Groningen-Leeuwarden was hij een veelgevraagd opbouwwerker die in het groepswerk subliem aanvoelt wanneer en wat hij moet zeggen, om de groep recht te doen en de individuele leden volop mee te laten doen.
Agterhoek is ook diegene die in 2000 startte met een vernieuwend plattelandsproject waaruit in 2003 de gesprekskring Grond Van Leven zou ontstaan. Ik denk niet alleen met plezier terug aan de samenwerking met hem destijds, ik pluk er nog elke dag de vruchten van.

Als plek voor zijn boekpresentatie kiest hij een basisschool in de Achterhoek. Niet zomaar een plek, zo zou later blijken. In zijn lezing kijkt Agterhoek terug en vooruit vanuit zijn rijke ervaring. Bijna niet te vatten hoeveel er in de wereld is veranderd in de tijd van zijn opgroeien, studeren en arbeidzame leven. Nu heeft Agterhoek de nodige afstand tot de werkvloer om zo te kunnen schrijven dat anderen er ook wat aan hebben:

De bedoeling van dit boek is dat mensen met elkaar in gesprek raken over wat zij zien en waarnemen en waar zij bevlogen van raken. We zijn in de kerk met minder mensen maar we kunnen wel een heel eigen kracht zijn naast en samen met anderen om de ‘goede dingen’ (bonum) kracht te geven.

Een vraaggesprek met de gastheer, de directeur van de basisschool, zet de toon voor het groepsgesprek met de genodigden. Over hoe hij de school bestuurt, hoe het er aan toe gaat op school, welke keuzes hij maakt, wat zijn vreugdes en zorgen zijn. Welke verbindingen hij vanuit de school met de omringende samenleving legt. En dat is allemaal niet voor niets. In de geloofsgemeenschappen waar Agterhoek heeft gewerkt spelen namelijk dezelfde vragen.

Er is maar één weg: de wereld in!
Aan betrokkenen bij geloofsgemeenschappen heeft Agterhoek één belangrijke boodschap: ‘als je de mensen ervoor hebt is er maar één weg die toekomstgericht is, uit het gebouw de wereld in. Richt je op de wereld die bij het kerkgebouw begint, ga op stap met elkaar, maak contact met mensen die je niet zomaar kent, verwonder je bij al datgene wat je aantreft en neem nieuwe initiatieven met elkaar.’

Bekering

Genoemde weg naar buiten betekent een bekering in drie stappen:
– De bekering van medewerker zijn naar mededrager zijn
– De bekering van een gerichtheid als verlengstuk van de pastor/pastoor naar een gerichtheid om de roeping vanuit jouw eigen doop waar te maken
– De bekering van een interne gerichtheid op de geloofsgemeenschap en de organisatie naar een gerichtheid op de wereld: getuigen van christus

Wat Agterhoek betreft is alle relevante scholing op deze bekering afgestemd. Vergeleken met de huidige gangbare praktijk betekent dat voor veel gemeenschappen een enorme omslag. Voor beroepskrachten en vrijwilligers/gelovigen wordt de belangrijkste drijfveer: zien en horen waar mensen mee bezig zijn en daarbij aansluiten. Het bewust toe-eigenen van omgeving en geloofswaarheden waarbij de sociale leer de bril en taal geeft die nodig is.

Het zal niet eenvoudig zijn én het gebeurt al
Agterhoek benoemt meerdere concrete voorbeelden uit de omgeving, waarbij hij nadrukkelijk aangeeft dat taal belangrijk is. ‘Binnenkerkelijke taal past bij gelovigen. Daarbuiten is het experimenteren geblazen. Tastend en vermoedend. Authentiek’.

Herman gelooft erin, al is hij eveneens bezorgd vanwege de broze praktijksituaties die hij veel om zich heen ziet. Zijn zoon vult aan: ‘tijdloze boodschappen mogen gehoord worden. Duurzaam doen is voor mij belangrijker dan de bron van waaruit dat doen komt.’ Zo wordt deze middag voor mij en andere betrokken meer dan de moeite waard. En een minireünie in de Achterhoek, met velen die ik ken uit mijn eerdere werkzaamheden in het aartsbisdom Utrecht.

Omdat Agterhoek zijn boek zelf heeft uitgegeven zijn exemplaren via hem verkrijgbaar: h.agterhoek@upcmail.nl.

Jack Steeghs