De eerste lezing van vandaag biedt mooie perspectieven voor wie het wil zien… Een terugblik op de heilshistorie van God en zijn volk met opgaven voor ‘ons’ eeuwige heden: geaarde tien geboden.

Jozua 24, 1 – 13

Jozua riep alle stammen van Israël in Sichem bijeen, met de oudsten van Israël, de familiehoofden, de rechters en de schrijvers. Toen zij voor God stonden, richtte Jozua zich tot het volk en sprak: ‘Zo spreekt de HEER, de God van Israël: Uw voorouders, Terach, de vader van Abraham en de vader van Nachor, hebben vroeger aan de overkant van de Rivier gewoond. Daar vereerden zij andere goden. Ik heb uw vader Abraham daar weggehaald van de overkant van de Rivier, en hem heel Kanaän laten doorkruisen. Ik gaf hem een talrijk nageslacht en schonk hem Isaak. Aan Isaak schonk Ik Jakob en Esau. Aan Esau gaf Ik het bergland van Seïr in bezit; Jakob en zijn zonen trokken naar Egypte. Toen zond Ik Mozes en Aäron en sloeg Ik Egypte met de plagen, waarmee Ik hen teisterde, en leidde u daarna het land uit. Toen Ik uw vaderen uit Egypte leidde en u bij de zee gekomen was, achtervolgden de Egyptenaren uw vaderen met wagens en paarden tot aan de Rietzee. Toen uw vaderen tot de HEER riepen, legde Hij een donkere nevel tussen u en de Egyptenaren en joeg Hij de zee over hen heen, die hen overspoelde. Met eigen ogen hebt u gezien wat Ik in Egypte gedaan heb. Nadat u lange tijd in de woestijn had doorgebracht, leidde Ik u naar het land van de Amorieten in het Overjordaanse. En toen zij u aanvielen, gaf Ik hen in uw macht, zodat u hun land in bezit kon nemen; Ik heb hen voor u uitgeroeid.

Toen begon Balak, de zoon van Sippor, de koning van Moab, de oorlog tegen Israël. Hij ontbood Bileam, de zoon van Beor, om u te vervloeken. Maar Ik heb niet naar Bileam willen luisteren, zodat hij u gezegend heeft. Zo heb Ik u uit zijn macht gered. Toen bent u de Jordaan overgestoken en bij Jericho gekomen. De burgers van die stad, de Amorieten, de Perizzieten, de Kanaänieten, de Hethieten, de Girgasieten, de Chiwwieten en de Jebusieten voerden oorlog tegen u, maar Ik leverde hen aan u uit. Verslagenheid zond Ik voor u uit, die hen – de beide koningen van de Amorieten – voor u verdreef zonder dat uw zwaard of boog eraan te pas kwam. Zo gaf Ik u een land waarvoor u niet hebt gewerkt, steden die u niet hebt gebouwd, maar waarin u toch woont, en zo eet u van wijngaarden en olijfbomen die u niet hebt geplant.

Jozua, de opvolger van Mozes, geeft vlak voor zijn sterven een idealistische terugblik op Gods bedoeling met zijn uitverkoren volk. Beginnend met Abraham, vervolgens de tocht door de woestijn, meerdere wonderlijke reddingen, met uiteindelijk de definitieve bevrijding van het slavenbestaan in Egypte en het in vrede met elkaar verder leven in het beloofde land… Een geschenk van Godswege zonder dat men daar iets voor hoefde te doen!

Wat er niet in deze terugblik staat is interessanter: geen woord over de openbaring van God aan Mozes (Exodus 19) of over de tien geboden (Exodus 20) – de tien richtingaanwijzers voor Gods volk in het beloofde land… Deze goede wenken ontbreken omdat ze niet over het verleden gaan maar over heden en toekomst!

Daarom tot besluit van deze bijdrage ‘geaarde tien geboden’ volgens Prof. Dr. G. Buijs – bijzonder hoogleraar politieke filosofie en levensbeschouwing aan de faculteit der wijsbegeerte, VU Amsterdam (gelezen in het ledenblad van het CCA: ‘Verbinding’ editie juni 2021.

Als het leven goed is, dan zul je…

10. … niet begeren (Gandhi: de aarde geeft genoeg voor ieders behoefte, niet voor ieders begeerte)

9. … geen vals getuigenis spreken (respecteer wetenschappen en feiten, verspreid geen nepnieuws)

8. … niet stelen van elkaar (duurzaamheid mag geen privilege van de rijken worden)

7. … bouwen en onderhouden van betekenisvolle relaties (variatie en creativiteit nodig)

6. … niet doden (heb respect en eerbied voor het leven)

5. … je vader en moeder eren (zorgvuldige overdracht van leven)

4. … regelmatig rust, pauze en sabbat houden (neem rust en geef rust)

3. … de naam van de Eeuwige, jouw God, niet besmeuren (geloven in de Schepper en zorgen voor de schepping gaan hand in hand)

2. … geen afgoden dienen (economie is afgod geworden: als je afgoden dient ben je slaaf)

1. … geen andere goden hebben (toewijding, liefhebben en zorgdragen)

(Bron: Jozua 24, 1 – 13)

(De foto is genomen in de Nationaal Park  De Groote Peel, Ospel)

Jack Steeghs