Sinds kort valt het werk van boeren en tuinders niet meer onder Economische Zaken en is er weer een echt ministerie van Landbouw. Wat ik dit dienstbare ambt wil meegeven…

Departement en fundament
Je hebt vele departementen en je hebt één fundament: alles begint bij landbouw. Veel meer dan een departement. Fundamenteel. Wie niet eet… kan de deur niet uit, kan geen les geven, kan geen boeken lezen, geen sport beoefenen, geen land besturen, zelfs geen lied zingen of de liefde bedrijven…

Het heden hangt niet in de lucht en is slechts deels maakbaar
Wie iets zegt in het heden kan zich niet onttrekken aan de geschiedenis en de vanuit het verleden gegroeide culturen. Hoe mensen hun omgeving gevormd hebben heeft gevolgen voor de toekomst. Vooruitgang is nooit alleen en voor iedereen vooruitgang. In onze postmoderne tijd zitten we met het moeilijke punt dat alles om geld is gaan draaien. Geld = macht. Wie met financiële ogen naar landbouw kijkt ziet troebel. Geld heeft zijn eigen dynamiek. En die zoekt zichzelf, heeft nooit genoeg. Wat ooit een nuttig middel werd is een doel op zich geworden. Voor geld is dat niet goed, voor landbouw ligt dat anders. Landbouw heeft genoeg aan zichzelf. Hooguit misschien een appeltje voor de dorst, eten bewaren voor een lange winter of voor hen die niet zelfvoorzienend kunnen zijn. Vanuit zijn oorsprong vraagt landbouw erom behoed te worden, in ons midden te verblijven, gedaan te worden, verbonden te worden met mensen dichtbij en verder weg.

Om mensen met landbouw te verbinden gebruikt het bedrijfsleven technische termen zoals marketing, logistiek en retail. Voor mijn gedachtegang roepen juist dit soort technische begrippen beelden in mij op die landbouw van haar fundament afleiden. Landbouw is maar voor een deel maakbaar. Technische begrippen snijden als het ware stukjes ‘landbouw’ door, daar waar vanuit haar fundament juist gevraagd wordt om het organische geheel in samenhang te bekijken.

In gesprek met boeren, niet met belangen
Als ex-varkenshouder heb ik altijd een bijzonder oog gehouden voor de mensen die in de landbouw werken. Mensen die in het fundament van het leven werken en er daar het beste van proberen te maken. Boeren en tuinders. Hun werkvloer hoort het vertrekpunt te zijn voor een minister van landbouw. Niet allerlei belangen die aan landbouw worden opgehangen. Die zijn secundair. Pas als de werkvloer van boeren en tuinders recht wordt gedaan komen oplossingen in zicht voor complexe vraagstukken die kleven aan de huidige land- en tuinbouw.

Ruggengraat
Natuurlijk zijn boeren boos als je hen groeimogelijkheden ontzegt. Als je als minister afkondigt dat de veestapel terug gebracht moet worden naar een bepaalde peildatum. Of als je hen maatregelen oplegt waardoor ze niet kunnen meedoen met het wereldwijde spel dat zij ook niet zelf hebben bedacht.
Daarom ook is een goede minister geen bewindspersoon die zich gek laat maken om vele ballen in de lucht te houden. Een goede minister van landbouw heeft ruggengraat, heeft oog voor wat nodig is, maar vertrekt primair bij en vanuit contacten met boeren en tuinders. Het gaat om een houding die helder maakt dat boeren het verdienen om hun én onze boterham hier dichtbij huis te kunnen beleggen. Omdat het ons allemaal bij de les houdt die leven is.

Jack Steeghs