Het heeft lang geduurd voordat coaching en mediation hun plek vonden in de landbouw. Gelukkig wordt het vragen van ondersteuning onder de agrarische beroepsbevolking steeds gewoner (google simpelweg op ‘agrarisch coach’ en er valt veel te kiezen). In deze blog: wat voeg ik aan de bestaande hulpverlening in de agrarische sector toe met boerenpastoraat?

Mensgerichte hulp in de landbouw kent vele gezichten
Regelmatig verbaas ik me over het gemak waarmee álle mensgerichte begeleiding in de landbouw met ‘coaching’ op één hoop wordt gegooid. Mensgerichte begeleiding is een heel breed vakgebied. Om maar enkele heel verschillende variëteiten te noemen: van een luisterend oor tot de GGZ, van groepsopstellingen tot geloofsgroepen, van conflictbemiddeling tot het trainen van specifieke contactvaardigheden, van het klassieke coachen tot het verblijven bij de ander en maar zien wat er gebeurt. Een op de persoon gerichte hulp is er in allerlei soorten en maten.

Coaching versus boerenpastoraat
Een belangrijk onderscheid met boerenpastoraat is dat agrarische coaching vertrekt vanuit het landbouwbedrijfsleven. Coaching helpt ondernemers vanuit hun leervraag verder op weg. En die begeleiding kan allerlei aspecten bevatten. Gericht op de ondernemersvaardigheden, op het werken met personeel, maar ook op het doorlichten van waar de ondernemer nu staat. Nog wel die nieuwe uitdaging aangaan of toch niet? Inclusief het vraagstuk van hoe de leervraag van ondernemers zich verhoudt met eventuele huisgenoten.

Boerenpastoraat vertrekt niet vanuit het landbouwbedrijfsleven maar vanuit de bronnen van christelijke kerken en is van daaruit gericht op het handelen van boeren. Boerenpastoraat borduurt voort op de opdracht die kerken in hun genen hebben zitten, namelijk de sociale traditie.
Een belangrijk gevolg hiervan is dat boerenpastoraat, in tegenstelling tot coaching, niet oplossingsgericht is. Er hoeft niet iets te verdwijnen. Integendeel. Juist in menselijke emoties zit de diepere bestaanslaag, die tevoorschijn mag komen. Daar zit de hoop, de levenskracht of voorbereidend werk gericht op ‘de oplossing’ voor veel problemen.

Niet alle boeren willen ondernemer zijn
Boeren worden door overheden en bedrijfsleven als ondernemer gezien en aangesproken. Van daaruit verrichten agrarische coaches bijzonder goed werk. Probleem is echter dat landbouw veel meer is dan een zakelijke markt van vraag en aanbod. Er zitten ontzettend veel stijlen van boer-zijn tussen de ‘zakelijk opererende ondernemer’ en de ‘veredelde hobbyboer’ (over agrarische typologieën).
Een strikt zakelijke focus raakt niet bij alle boeren de goede snaar, omdat deze focus de boer min of meer reduceert tot zakelijk ondernemer met relaties naar anderen. Niet elke boer voelt zich hierbij thuis. Daarom kan een pastorale benadering voor deze groep veel betekenen. Een boer is ook maar een mens.

Jack Steeghs