Te vaak zie ik dat de communicatie op het boerenerf niet goed gaat, omdat de benodigde mensenkennis ontbreekt of niet voldoende benut wordt. Een goed begin is als je elkaar – als het ware – het licht in de handen gunt.

Communicatie. Ik kan er vanuit mijn carrière een boek over schrijven. Op het boerenerf gaat het er niet beter aan toe. Vooral omdat de wijze waarop zowel boeren als erfbetreders communiceren sterk bepaald wordt door het vermogen om op het scherpst van de snee te kunnen onderhandelen. Erfbetreder en boer willen iets van elkaar. Het ruilen van producten of diensten voor geld. Logisch, zul je misschien denken. En dan? Waar wil je heen?
Ik vind het ronduit schokkend dat ik recent op een bijeenkomst over de crisis in de varkenshouderij merkte dat er in twintig jaar tijd weinig is veranderd. Ik verwijt geen enkele voorlichter iets maar heb met ze te doen vanuit de wijze waarop ze vaak hun werk moeten doen. Zó eenzijdig op profit gericht! Min en meer hetzelfde geldt voor de boer, al heeft die meer mogelijkheden om de menselijke maat mee te nemen.

Er zijn trouwens veel boeren die zich prima kunnen redden met commerciële handelspartijen. Maar wat als jij een boer bent die dat niet in zich heeft? Wat als jij meer een familiemens bent, of meer van het boerenwerk houdt en niet van de onderhandelingen? Wie staat jou dan bij? Of ben je dan geen echte boer?
En beheers jij het stevige onderhandelen uitstekend: hoe ga jij dan overleggen met de buren – die jou een prima kerel vinden maar kritisch zijn op jouw intensieve veehouderij? Dat is namelijk de wereld waarin we nu leven. Er is niet één gelijk. Er wordt door ‘leken’ inspraak gevraagd, zodat meerdere partijen een eerlijke stem krijgen. Kerken zijn vaak niet zo goed in het gesprek met critici, boeren net zo min. De verdediging wordt snel opgezocht. Waarom? Er zijn werelden te winnen. Het kan, maar dat gaat niet vanzelf. Mensen zoals ik kunnen je helpen maar ook ik ben geen alleskunner. Voor ons allemaal blijft het proberen, falen, opstaan en weer doorgaan.

Het helpt om – als het ware – het licht van de hoop in elkaars handen te leggen en verder: ’t blief knooin’.

Jack Steeghs