Mijn overweging in het weekend dat de Vredesweek begint…

We lezen vandaag een stukje uit het evangelie dat een groot beroep doet op ons rechtvaardigheidsgevoel. Het klinkt zo logisch in onze oren – zoals ook in onze tijd arbeiders vaak worden behandeld. Met een moraal van: voor niets gaat de zon op. Voor wat hoort wat. Loon naar werken. Natuurlijk willen de arbeiders van het 1e uur meer dan die van het laatste uur. Het klinkt zó logisch… dat we bijna vergeten dat hiermee niet alles is gezegd.

Het is de reductie in denken die zo vanzelfsprekend in onze harten is gaan nestelen, dat we het niet zomaar meer zien. Ik spreek van ‘we’ omdat ik vermoed dat dit geldt, voor veruit de meeste mensen die het in onze tijd redelijk goed gaat. Ook ik moet steeds weer mijn best doen om niet samen te vallen met de moraal van de hoofdstroom in de wereld waarin we leven…

U weet: gelovigen zijn wel in de wereld maar vallen niet helemaal samen mét de wereld waarin ze leven…

Ja, het klinkt zó logisch om hen die de hele dag werken meer te geven dan hen die maar een uur werken…

Maar… (in kerk en geloof is er altijd een máár…)

De arbeiders die de héle dag in de brandende zon moeten wachten…
Zij zijn als werklozen die maar blijven solliciteren en steeds weer bot vangen. Wie ooit werkeloos is geweest en met een gevorderde leeftijd oprecht werk heeft gezocht, weet wat ik bedoel. Ik heb die ervaring en kan van daaruit zeggen: als je buiten het heersende systeem valt word je volledig op jezelf teruggeworpen. Hoe houd je die fase uit, zonder duidelijk perspectief? Wie is dan je bondgenoot? Hoe ga je om met sollicitatiecommissies die het fatsoen missen om jou te informeren? Hoe ga je om met afwijzing op afwijzing? Hoe ga je om met een uitkeringsinstantie die rechtvaardig naar de wet handelt, maar geen hart toont in een altijd specifieke situatie?

Ongewenste werkeloosheid
dat is wachten zónder uitzicht, wachten zonder levensperspectief. Dat wachten is zinloos, want wachten als een aanklacht tegen een heersend systeem dat niet deugd.
Een systeem dat mensen knecht in plaats van een systeem dat aansluit bij behoeftes en mogelijkheden die voor alle mensen bedoeld zijn. Dat wachten, deze aanklacht, het brengt alles behalve vrede.

Wat een groot contrast met de klacht van de arbeiders van het 1e uur… Zij mopperen over de goedgunstigheid van de landeigenaar. Zij zeuren over zijn rechtvaardige handelen. Het loon was toch vooraf in overleg overeengekomen?

De gelijkenis van de arbeiders van het eerste en van het laatste uur is daarom een beproeving, voor allen die oprecht willen proberen om iets van God te begrijpen:

Jesaja spreekt in de eerste lezing in één adem van een God die dichtbij is én die hoog boven de mensen uitgaat. Niet het een of het ander, maar het een én het ander, het ‘samendenken’ en het ‘samenhandelen’, alleen dát brengt rechtvaardigheid en vrede.

En die rechtvaardige en vredelievende houding noemen we in één woord: Barmhartigheid.
Barmhartigheid is het je durven en kunnen laten raken tot in je diepste innerlijke… Een oefening in menszijn die levenslang met ons allen meegaat.

Verwoord in een gebed
naar de middeleeuwse monnik Anselmus van Canterbury:

Heer mijn God,

Leer mijn hart waar en hoe het U zoeken moet,
Waar en hoe het U vinden kan?

Heer, indien Gij hier niet bent,
waar moet ik U dan zoeken?

En indien Gij overal zijt, waarom zie ik U dan niet?

Leer mij U te zoeken
en toon U ook aan wie U zoekt.

Want ik kan U niet zoeken, als U mij geen tekenen geeft,
ik kan U niet vinden, als U zich niet aan mij toont.

(Bronnen: Jesaja 55, Mattheüs 20)

(foto: visual hunt, davide catania)

Jack Steeghs