Ruim anderhalf jaar geleden overleed ons pap. Vorig jaar werd gaandeweg duidelijk dat ons mam niet meer naar huis kan komen en de jaren die voor haar liggen mag verblijven in een woon- zorgcentrum. ‘Dat zijn best veel veranderingen in korte tijd’, bedenk ik als enig kind, die vele jaren met hen leefde en werkte… Een blogserie over levenslessen van vroeger voor NU (3).

Bij het opruimen van het huis van mijn ouders heb ik nogal wat ‘schatten’ herontdekt. Zoals deze melkkruik…

Onmiddellijk ben ik terug op het veld van vroeger op ons huisperceel… Het is nazomer. Buurman loonwerker hoorbaar aanwezig met trekkers waar ik nogal tegen opkeek (Pap zei dan altijd: ‘maar eens is het allemaal oud ijzer’).
Op de voorgrond zie ik ons mam zitten op een kleedje, gespreid over de stoppels. Pap is niet ver weg. En ik kom net van de basisschool af. Het is tussen de middag en ik ruik nu nog de geur van de vers gekookte ‘bottermelk’ – klaargemaakt in de melkkruik op de foto!

Nooit meer waren de kookkunsten van mam zo lekker als toen, in de zeventiger jaren. Onbezorgd. Bijna alles kon. De ruilverkaveling van de Astense Aa was nog niet volledig voltooid. Ik kon gewoon op de zandhopen spelen die draglines achter lieten na het uitgraven van de sloten – waar overigens nooit water in zou komen te staan. Het voor eens en altijd afrekenen met vroeger heette toen: vooruitgang. Ik wist niet beter en ging zo vanzelfsprekend in het ouderlijk spoor mijn toekomst tegemoet.

Als tiener ging ik meer vragen stellen. In de dorpse kringen waarin ik me toe bewoog merkte ik dat vrijheid niet vanzelf sprak. Ik genoot van de ambities, die vanuit de zestiger jaren geest bevrijding bracht – tegelijkertijd kwam er een nieuw taboe op: de nieuwe God heette ‘economische groei’. Het werd nooit gezegd maar wee o wee wie dáár vragen bij durfde te stellen. Die was meteen een rooie rakker!

Tegenwoordig heb ik vaak het idee dat we als (boeren)samenleving geen steek zijn opgeschoten… Wat dat met mij doet? Ikzelf ben zowel zelfbewuster als rustiger geworden. Leeftijd maakt me tot een blij mens die niet bang is om taboes aan de orde te stellen, als dat nodig is. Mensen blijven mensen, ook ikzelf: graag in de kudde, van goede wil en feilbaar.

Waar een teruggevonden melkkruik allemaal toe kan leiden…

Jack Steeghs