Boeren en economie. Het is een vanzelfsprekende twee-eenheid op het platteland geworden die er helemaal toe doet. Maar betekent dit dat álle kennis die voor boeren nodig is met een economische bril op bekeken moet worden?

Boeren (V/M) zijn praktische en nuchtere mensen. En mensen van de praktijk. Als zij een nieuwe weg verkennen gaat dat vaak via het gebruikelijke zakelijke netwerk of via verwante belangenorganisaties. Dat is logisch en goed. Toch is het tegenwoordig niet zo vanzelfsprekend om als boer álle vragen die er voor jou toe doen bij deze gevestigde partijen neer te leggen. Landbouw heeft namelijk een problematische verhouding met economie.

Geld is een middel, geloof is een doel
Het is geen nieuws meer dat geld de plek van geloof heeft ingenomen. Iedereen weet het en handelt overeenkomstig. En nee, ik ga hier niet moraliseren. Ik ga niet verkondigen dat we allemaal terug moeten naar de kerk. Ik probeer op deze plek wél duidelijk te maken wat geloof voor mij ís. En dat dát verder reikt dan ieders privéleven. Dat geloof betekenis heeft door verbindingen te leggen in dagelijks werk en leven.
Geloof is een kader, een richtsnoer, een bril, waarmee je de werkelijkheid tot je neemt. Achterliggende gedachte (voor mij) is dat het leven de moeite waard is en zin geeft. Het leven dat ik leef nodigt uit om er van te maken wat erin zit. De bronnen die ik vanuit mijn geloof hanteer passen daarbij. En als ik ze serieus neem heb ik nogal wat moeite met de huidige op winstmaximalisatie gerichte economie. Vooral omdat achter geld een moraal zit die mensen tot object maakt. Mensen zijn geen dingen.

Omdat geld de plek van geloof heeft ingenomen wordt een tijdelijk middel (economie) ingevuld op de plek waar een uiteindelijk doel (geloof) hoort te staan. Overal daar waar geld de gedaante van een zingevend stelsel inneemt gaat het mis. Daar worden sommigen slachtoffer en profiteren anderen. Geld is prachtig maar een middel. Waar dat vergeten wordt (of bewust ingezet) worden betrekkingen tussen mensen verscheurd. Geloof kan een serieuze kennisbron voor alle economische sectoren zijn mits het doelgericht in gesprek komt. Zeker in de huidige landbouw, waar vanuit de verwevenheid van werk en privé, vele activiteiten, rollen en belangen mensen al heel snel in de verdrukking komen.

Jack Steeghs