Een mooie oecumenische traditie in Bergharen: ook in coronatijden een gezamenlijke Biddag op woensdag 10 maart… Onderstaand mijn overwegende deel, gebaseerd op het boek Prediker.

Thuis in Zaltbommel, met onze tieners en twintigers aan tafel, komt de Bijbel wel eens ter sprake. En als ik dan een stukje lees uit het boek Prediker: ‘Er is een tijd voor dit… en er is een tijd voor dat…’, dan hoor ik een van mijn puberzonen onmiddellijk als een ‘automatische beantwoorder’ reageren: ‘Allemaal open deuren. Wat daar staat is toch logisch. Niks zeggend!’

Prediker is een afgewogen en realistisch Bijbelboek, met het beeld van het leven op een balans. Ik snap dat ‘het kan vriezen, het kan dooien’ in een bepaalde levensfase niet nieuwsgierig maakt, waardoor er niet verder geluisterd wordt. Elk mens, elke levensfase en elke tijd leest de Schrift weer anders. Soms kom je dus helemaal niet aan lezen of luisteren toe!

Een gezonde correctie op onze tijdgeest
In de rol van het dragen van een overgeleverde traditie lees ik Prediker nu als een gezonde correctie op onze tijdgeest. Ik zie de nodige vluchtigheid om me heen en niet alleen in de haast waarin menig politicus een verkiezingsboodschap afgeeft. Ik zie het ook in de oppervlakkigheid waarmee nieuwsgaring veel lijkt op mooie volzinnen zonder inhoud en op het spelen op de persoon. Alsof het gedeelde leven en werken samenvalt met een strijd om de arena te kunnen halen. En eenmaal in de arena een gevecht met de ander aan te gaan waarbij de een wint en de ander verliest.
Om in verkiezingstermen te blijven: ik lees in Prediker een balans tussen aan de ene zijde categorieën die de coalitie als het ware bevestigen en aan de andere zijde categorieën die de coalitie bevragen. Ze zijn beide nodig. Want in God heeft alles een tijd en plaats. Daarom bevreemdt het me dat de categorieën die de coalitie bevragen tegenwoordig graag worden weggemasseerd. Dat er een tijd is om… met iets of iemand te breken… verdriet te hebben over een situatie… om iemand te rouwen… of van je af te weren… Dat is nog invoelbaar. Maar wat te denken van een tijd dat het nodig is: om iets weg te gooien… om iemand te haten… of om zelfs oorlog te voeren? Deze laatste categorieën worden tegenwoordig gemakkelijk weggelaten, het zijn non-categorieën die in het leven niet thuishoren… Maar ze bestaan wel. Sterker nog: in Prediker behoort het héle leven bij de tijd en plaats die God aan alles onder de hemel heeft toevertrouwd. Ik leer uit Prediker dat succes nooit vanzelf spreekt en door geen mens helemaal alleen te maken is. De schaduwzijden van het leven zijn beslist niet nastrevenswaardig, maar je kunt ze moeilijk ontkennen. Net als het succes wil het tekort gezien, gehoord en voor God gebracht worden. Pas dan leren en leven we met elkaar, worden we samen meer mens.

Het is vandaag de biddag voor gewas en arbeid…
van oudsher een dag waarbij kruis en ploeg in een godshuis als dit met elkaar worden verbonden. In het verstaan van Prediker hebben boeren een streepje voor op de burgerij – zo vermoed ik – omdat boeren hun boterham proberen te verdienen middenin de kraamkamer van het aardse leven, daar waar planten en dieren bloeien en groeien. Ieder mens die daarmee dagelijks wordt geconfronteerd raakt daardoor óók geestelijk gevoed. En wat betekent dat dan?
Wie kan boeren nazeggen, om zonder deugdelijk vangnet vrijwel dagelijks geconfronteerd te worden met een gemis aan invoelingsvermogen vanuit financiers en leveranciers/afnemers die enkel naar het economische ‘product’ kijken…
Wie kan boeren nazeggen, om zonder deugdelijk vangnet vrijwel dagelijks geconfronteerd te worden met pijn aan het lijf door de soms zware arbeid, met bedrijfsmatige pijn bij tegenvallende resultaten door ziekte in dier en/of gewas…
Wie kan boeren nazeggen, om zonder deugdelijk vangnet vrijwel dagelijks geconfronteerd te worden met de constante dreiging van de dood van levende have, van een afstervend gewas…

In ieder mensenleven komen pijnlijke momenten soms ineens naar boven drijven. Met het boek Prediker in de hand kan ik tegen ieder mens van goede wil zeggen: leg je héle leven in de handen van de eeuwige, want het leven is soms te zwaar om alleen te dragen en te zwaar om als verzamelde gemeenschap te dragen. Daarom: geniet vooral van elke gegeven dag, gelóóf en ga!

De levensweg is er een om door jou begaan te worden, regelmatig samen met anderen en daarbij altijd toe te vertrouwen aan God. Amen

(Bron: Prediker 3)

Jack Steeghs