Na Kerstmis… Bij zoveel afgelastingen missen we ook dit jaar de nodige bemoediging in een tijd die schreeuwt om meer menselijkheid en empathie, geduld en volharding… Onderstaand de overweging die ik schreef bij gelegenheid van de voorgenomen ontmoetingsviering voor de ZLTO afdeling Rijk van Nijmegen…

Omzien naar elkaar…

Wie mij kent weet dat ik al langer meeloop op het snijvlak van de aandachtsgebieden landbouw en kerk. De grens tussen beide aandachtsgebieden wordt steeds meer urgent en raakt tegelijkertijd steeds verder uit beeld.

Het is onze tijdgeest en het zijn soms machtige multinationals die ieder mens van goede wil dwingen om partij te kiezen. Het is het een, of het ander. Twee realiteiten naast elkaar is commercieel ingewikkeld, ook inhoudelijk krijg je op een grensgebied steeds minder gemakkelijk grip, raakt de genuanceerde blik voor beide zijdes onvoldoende de essentie en is een ieder al snel te druk met zichzelf en de eigen belangen. Het omzien naar elkaar wordt tegenwoordig teveel aan het toeval overgelaten.

Ik zie dit beeld terug in de belangenbehartiging binnen de land- en tuinbouw. Er speelt zóveel dat nu aandacht verdient dat het hele plaatje snel buiten beeld raakt. Specialisatie is een groot goed, maar wie houdt het overzicht? Wie houdt de toekomstperspectieven van boeren in het oog als er echt een andere tijd aanbreekt? Wie is echt solidair met boeren die door de ontwikkelingen in de verdrukking komen?

Omzien naar elkaar.

Momenteel is overleven met wat je hebt vaak aantrekkelijker dan het erop te wagen om nieuwe wegen te verkennen. Krachtenbundeling op basis van volume en stemkracht moet Den Haag bereiken. Eventuele nieuwe vormen van samenwerking moeten gegarandeerd succes brengen. We vergeten snel: 90% van alle nieuwe probeersels mislukken. En dat is goed. Want leven is bewegen, op weg gaan, vallen en weer opstaan. Leven is niet alles in eigen beheer realiseren. We hebben de ander voortdurend nodig.

Kijk naar de mensenzoon Jezus, waarvan we in deze tijd de geboorte vieren en die niets minder dan een revolutie heeft ontketend. Door de vinger op het kruispunt van aandachtsgebieden te leggen in zijn tijd. Belangen en wetten zijn belangrijk, waarbij Jezus zou toevoegen: ‘mits deze goede werken worden gelouterd door de liefde’.

Omzien naar elkaar.

We vieren deze dagen de boodschap van Kerstmis. De komst van het licht in de wereld. Jezus de mensenzoon die twee werelden verbindt: hemel en aarde. In boerentermen: kruis en ploeg. Het geestelijke dat Jezus via het kruis naar de aarde heeft gebracht en nog ieder jaar brengt – dat is geloven. Daarbij hoort: de dagelijkse arbeid en het leven op onze boerderijen.

Het geestelijke en de menselijke arbeid horen bij elkaar. Als je ze uit elkaar haalt gebeurt er wat tegenwoordig realiteit is: een eenzijdige focus op belangen, juridische kaders, verdienmodellen en technisch kunnen. Allemaal niets mis mee, dat zou ook Jezus kunnen zeggen én dat zou pater van den Elsen kunnen zeggen.

Mits, al wat wij doen gedragen wordt door een bodem van solidariteit en verdraagzaamheid. Liefde. Daarom is aandacht voor elkaar in de concrete agrarische bedrijfsuitoefening naar mijn aanvoelen niet alleen voor zieken en ouderen van belang, maar … voor ons allemaal.

Omzien naar elkaar, geen mens kan zonder. Amen.

Jack Steeghs