Bijna 3 jaar geleden overleed ons pap, 2 jaar geleden werd duidelijk dat ons mam niet meer naar huis kan komen en de jaren die voor haar liggen mag verblijven in een woon- zorgcentrum. ‘Dat zijn best veel veranderingen in korte tijd’, bedenk ik als enig kind, die vele jaren met hen leefde en werkte… Een blogserie over levenslessen van vroeger voor NU (18).

Ik kan gerust stellen dat mijn ouders levenslang van de oude stempel zijn gebleven– en daar is niks mis mee. Ik ben hier vooral achter gekomen vanuit hun opstelling in de veranderende tijdsgeest buiten die vierkante kilometer erf en omgevende weiland en akkers…

De geestelijke dimensie die het Rijke Roomse Leven voorleefde is mijn ouders’ generatie van voor de oorlog ingeprent: ‘Zó is het en niet anders!’ Een leven als een vraag- en antwoordspel, ingegeven door de catechismus: ‘waartoe zijn wij op aarde…’

Geen plaats voor zelf nadenken

Voor zelf nadenken was vroeger op het platteland niet zomaar ruimte. Bij sommige gezinnen wel – zo heb ik gemerkt, maar niet in het ouderlijke nest van mijn beide ouders. Dan kún je erop wachten dat er met de latere aardverschuiving omtrent het Gods- mens- en wereldbeeld mentale problemen opkomen. Of een ontkenning en een gerichtheid naar binnen. Dat laatste is op het platteland op grote schaal gebeurd, tot en met de landbouwcoöperaties.

Wat begin twintigste eeuw geldt als vertrekpunt (een ‘voor eeuwig’ verankerde geestelijke levensbodem, bekrachtigd door regelmatige kerkgang) wordt een halve eeuw later sluitstuk. Niet vreemd dat er dan steeds klemmender naar nut en noodzaak van een geestelijk leidsman binnen de landbouworganisatie wordt gevraagd.

Waartoe zijn wij op aarde?

Geestelijke begeleiding dient geen enkel nut maar is een vruchtbare bodem van bestaan voor wie de geestelijke weg voor waar kan beamen. Gezien de gigantische kenniskloof en toegenomen welvaart snapt bijna niemand nog ‘waartoe wij op aarde zijn?’ Totdat er identiteitscrises opdoemen, landbouw als verdienmodel niet meer uit kan, oorlog en schaarste op Europese bodem voelbaar worden, elke suïcide zorgvuldig wordt voorbereid en protesten heviger en heviger worden zonder precies te weten: waartegen en waarvoor?

Nood leert bidden, maar dan moet je wel ooit geleerd hebben wat bidden is en wat het voor jou kan betekenen.

(Foto: fragment uit Dingeman, Trouw)

Jack Steeghs